تبيين مفهوم مراقبت پرستاری در متون اسلامی

نویسندگان: اکرم السادات سادات حسینی، عبد الحسین خسرو پناه، رضا نگارنده

چكيد:

مقدمه: پرستاري به عنوان يك حرفه داراي مفاهيم خاص خود است . مراقبت يكي از مهمترين مفاهيم رشته پرستاري است كه مانند هر مفهوم ديگري تعريف آن وابستگي زيادي به پارادايم فكري جوامع دارد. لذا در اين مطالعه تعريف مفهوم مراقبت بر اساس اسلام انجام شده است و با مفهوم مراقبت در تئوري هاي واتسون و پارسه مقايسه شده است.

روش كار: مفهوم مراقبت در متون اسلامي با روش تحقيق موضوعي قرآن و روايات استخراج شد و با شيوه مطالعه تطبيقي با تئوري هاي واتسون و پارسه مقايسه گرديد.

 نتايج: مراقبت در اسلام در ابعاد مراقبت خدا از انسان- مراقبت انسان از انسان- مراقبت انسان از خود و مراقبت محيط از انسان تعريف شد. همه انسان ها وظيفه دارند از يكديگر مراقبت نمايند و در اين فرآيند مراقبت به تعالي مي رسند از طرفي انسان وظيفه دارد بنا بر فطرت الهي براي بالفعل شدن قواي بالقوه فطري اش از خود نيز مراقبت كند و محيط بنابر دستور خداوند خدمتگزار انسان در اين مسير است همه ي اين امور تحت سرپرستي و مراقبت الهي و بنابر اصل ربوبيت الهي انجام مي گردد.

بحث: در مقايسه يافته هاي اسلام با تئوري هاي مورد نظر مراقبت اسلامي نوعي حالت درون زاد و در راستاي بالفعل نمودن آنچه در درون انسان وجود دارد است در حاليكه در نظريه هاي مورد نظر مراقبت نوعي حالت برون زاد و نسبي دارد. يعني آنچه سبب طراحي مداخلات مراقبتي مي شود حركت بر اساس تعاملات و تجربيات انسان با جهان است در حاليكه در تعريف حاضر اگرچه توجه به تجربيات و تعاملات انسان و جهان معتبر دانسته شده است ولي آنچه تعيين كننده نهايي است حركت بر بناي فطرت انساني است و طراحي مداخلات پرستاري بر اين اساس صورت مي گيرد. بنابراين در مراقبت اسلامي بنا بر اصل ربوبيت تمركز مراقبت بر حركت و تعالي انسان به سوي خدا است ولي در نظريه واتسون و پارسه مراقبت بنا بر تجربيات انسان و تعالي انسان بر اساس تجربياتش و با محوريت انسان انجام مي گردد.

كلمات كليدي: اسلام- پرستاري- مراقبت- تحقيق موضوعي قرآن كريم