بررسی تأثیر استفاده از لیست آماده سؤالات بر خودکارآمدی در تصمیم‌گیری، ترجیح به مشارکت و مشارکت در تصمیم‌گیری افراد مبتلابه سرطان پستان

رضا نگارنده*، زهرا یزدانی، مرضیه لشکری

مقدمه و هدف: مشارکت بیمار در تصمیمات بهداشتی نشانه‌ای از احترام به انسانیت و شخصیت او است. ابزارهای کمک به تصمیم گیری منجر به تسهیل ارتباط و مراقبت بیمار محور می شود که یکی از ساده ترین آنها لیست آماده سوالات است. هدف مطالعه حاضر، بررسی تأثیر استفاده از لیست آماده سؤالات بر خودکارآمدی در تصمیم‌گیری، ترجیح به مشارکت و مشارکت در تصمیم‌گیری افراد مبتلابه سرطان پستان است.

روش کار: این مطالعه، یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده است که شرکت کنندگان آن زنان مبتلا به سرطان پستان هستند که پس از جراحی به بخش رادیوانکولوژی بیمارستان امام خمینی(ره) تهران مراجعه کرده اند. شرکت کنندگان پس از تکمیل پرسشنامه پایه (شامل پرسشنامه های دموگرافیک، خودکارآمدی در تصمیم گیری، ترجیح به مشارکت در تصمیم گیری) به دو گروه کنترل و مداخله تخصیص یافتند. گروه کنترل مراقبت معمول که شامل ملاقات با پزشک و پرسش سوالات خود از او بود را دریافت کردند. گروه مداخله علاوه بر مراقبت معمول، لیست آماده سوالات را نیز دریافت کردند. همزمان با تصمیم گیری نهایی برای شروع درمان، پرسشنامه های ترجیح به مشارکت، تصمیم گیری مشارکتی و خودکارآمدی در تصمیم گیری تکمیل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار IBM SPSS 26 تحلیل شد.

یافته ها: داده های 46 شرکت کننده (22نفر در گروه کنترل و 24 نفر در گروه مداخله) تحلیل شد. تفاضل نمرات خودکارآمدی در تصمیم گیری در دو گروه با آزمون من-ویتنی یو تحلیل شد و معنی دار نبود (0/32P=). ترجیح به مشارکت در دو گروه بعد از مداخله با استفاده از آزمون دقیق فیشرتحلیل شد و معنی دار نبود (0/46P=). مقایسه نمرات تصمیم گیری مشارکتی در دو گروه بعد از مداخله با آزمون من-ویتنی یو تفاوت معنی داری را نشان نداد (0/17P=).

نتیجه گیری: نتایج نشان داد قرار دادن لیست آماده سوالات در اختیار بیماران بر تصمیم گیری مشارکتی، ترجیح به مشارکت و خودکارآمدی در تصمیم گیری زنان مبتلا به سرطان پستان موثر نبوده است.

کلمات کلیدی: لیست آماده سوالات؛ تصمیم گیری؛ خودکارآمدی؛ ترجیحات.