بررسی تاثیر شرکت در گروه های حمایتی بر سندرم استرس جابجایی در سالمندان ساکن سرای سالمندان کهریزک

نویسندگان: سریه پورتقی*، سحر قادری، رضا نگارنده

چکیده

زمینه و هدف: امروزه بسياري از وظايف و کارکردهاي قديم خانواده، از جمله نگهداري سالمندان، به مراکز سالمندی واگذار شده است و جابجایی به خانه سالمندان یکی از پراسترس¬ ترین اتفاقات زندگی سالمندان در نظر گرفته می¬شود. سندرم استرس جابجایی به عنوان اختلالات جسمی و/یا روانی به علت تغییر در محیط مراقبت سلامتی، تعریف می شود که احساسات ناتوان کننده تنهایی، اضطراب و افسردگی مهم ترین پیامد های نامطلوب آن هستند که با انجام مداخلات پرستاری مناسب و به موقع می توان از بروز و/یا پیشرفت آن پیشگیری نمود. لذا این پژوهش با هدف بررسی تاثیر شرکت در گروه های حمایتی بر سندرم استرس جابجایی در سالمندان ساکن سرای سالمندان صورت پذیرفت.

روش: در این کارآزمایی بالینی تصادفی شده دارای گروه کنترل یک سو کور، 31 سالمند واجد معیارهای ورود در بازه زمانی تیر تا شهریور ماه 1397  در سرای سالمندان کهریزک وارد مطالعه شدند. نمونه های پژوهش با تخصیص تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری اطلاعات دموگرافیک، فرم کوتاه شده پرسشنامه افسردگی سالمندان (1- 15) Geriatric Depression Scale ، پرسشنامه اضطراب سالمندان )Geriatric Anxiety Scale( و فرم کوتاه شده پرسشنامه تنهایی University of California at Los Angeles (ULS-8، در ابتدای مطالعه برای گروه مداخله و کنترل تکمیل شد سپس 6 جلسه 1 الی 5/1 ساعته (هفته ای دو جلسه) گروه های حمایتی برای گروه مداخله برگزار شد و 4 هفته پس از پایان مداخله پرسشنامه های مورد نظر برای هر دو گروه تکمیل و داده ها با استفاده از آزمون های آماری در نرم افزار SPSS نسخه 16 تحلیل شد.

یافته‌ها: بر اساس نتایج آزمون آماری تی تست پس از اجرای مداخله، میانگین نمرات تنهایی در گروه مداخله در مقابل گروه کنترل به ترتیب (6/29 ± 18/06) در مقابل (4/54 ±19/46) بوده است (0/485p= )و در متغیر افسردگی (1/28 ±  4/87) در مقابل (2/40±6/26) (0/078p= )، و در متغیر اضطراب (2/79 ±8/25) در مقابل (3/04±9/86) (0/134p= ) بوده است. به جهت حذف اثر عوامل مداخله گر از تحلیل کوواریانس (انکوا) استفاده شده است که نتایج آن نشان داد، پس از اجرای مداخله بین میانگین نمرات افسردگی (P < 0/001) و اضطراب (P = 0/003) در گروه مداخله و کنترل اختلاف آماری معناداری وجود داشت و  میانگین نمرات تنهایی در گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل تفاوت آماری معناداری نداشت و اندازه اثر کوچک بود (P = 0/156).  

نتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که طراحی و اجرای برنامه گروه های حمایتی برای سالمندان ساکن سرای سالمندان منجر به بهبود پیامدهای سندرم استرس جابجایی از نظر افسردگی و اضطراب شد در حالی که بر پیامد تنهایی تاثیری نداشت.

کلید واژه‌ها: گروه حمایتی؛ سندرم استرس جابجایی ؛ سالمندان؛ سرای سالمندان