خودكارآمدي عمومي زنان مراقب عضو خانواده سالمند مبتلا به آلزايمر

نویسندگان: فريده باستاني، الهام قاسمي، رضا نگارنده، حميد حقاني

چکیده

زمينه و هدف:  مراقبین و بویژه زنان مراقب عضو خانواده سالمند مبتلا به الزایمر با تنشها و چالشهای عدیده ای در زندگی مواجه می باشند و ارائه مراقبت به موازات ایفای سایر نقشها، این گروه از مراقبین را در معرض خطر مشکلات جسمی و روانی قرار می دهد. این در حالی است که خودکارآمدی در توانمندی افراد در سازش با موقعیتهای تنش زا و وظایف دشوار و پرچالش، نقش بسزایی داشته و در حفظ سلامت جسمی و روانی مراقبین موثر می باشد. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف تعیین خودکارآمدی عمومی زنان مراقب عضو خانواده سالمند مبتلا به الزایمر صورت گرفته است.

روش بررسي: اين پژوهش مقطعی و از نوع توصیفی بود که در آن 112 نفر از زنان مراقب عضو خانواده سالمند مبتلا به الزایمر مراجعه کننده به انجمن الزایمر ایران با روش نمونه گيري در دسترس جهت شرکت در مطالعه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از فرم مشخصات فردي و مقياس خودکارآمدي عمومی جمع آوري شد و به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 16 و روشهای آماری توصیفی و استنباطی (شامل آزمون تي مستقل، آناليز واريانس، تست شفه، آزمون كروسكال واليس) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

يافته‌ها: در اين مطالعه خودكارامدي عمومی زنان عضو خانواده سالمند مبتلا به الزایمر  با ميانگين 28/24 و انحراف معيار 6/34 در محدوده نمرات قابل كسب 40-10 توسط مراقبين بوده و درصد قابل توجهی از شرکت کنندگان، خودکارآمدی عمومی پایینی را گزارش نمودند (46/4%). همچنین خودکارآمدی عمومی دارای ارتباط معنی داری با سطح تحصیلات و وضعیت اقتصادی زنان مراقب بود در حالی که بین سایر متغیرهای فردی شامل سن، وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال و طول مدت مراقبت از بیمار با خودکارآمدی عمومی آنان ارتباط معنی داری مشاهده نگردید (0.05P>).

نتيجه‌گيری: با توجه به يافته‌هاي بدست آمده، خودكارآمدي عمومي درصد قابل توجهي از زنان مراقب در جامعه پژوهش حاضر در سطح پاييني قرار دارد و اين امر نياز به ارتقاي خودکارآمدی عمومی و در نتيجه سازگاري بهتر مراقبين با چالشهاي در پيش رو در زندگي و كاهش پيامدهاي منفي ناشي از مراقبت را نشان مي‌دهد و بیانگر ضرورت توجه بيشتر به موضوع خودكارآمدي عمومي زنان مراقب عضو خانواده سالمند مبتلا به آلزايمر و عوامل مرتبط با آن می باشد. نتايج اين مطالعه مي تواند به پرستاران در برنامه ریزیهای حمايتي و آموزشي جهت ارتقاي خودكارآمدي عمومي اين گروه کمک نموده تا از اين طريق زمينه را براي ارتقاي سلامت و عملكرد مناسب مراقبین فراهم آورند.

کلمات کلیدی: خودکارآمدی عمومی، مراقبین، بیماری آلزایمر، سلامت زنان