بررسی و تبیین باورهای بیماران قلبی در رابطه با بیماری و درمان : مطالعه ترکیبی

نویسندگان: فاطمه غفاری، ناهید دهقان نیری، محبوبه شالی، عاطفه واعظی

چکیده

مقدمه : باورهای بیماران در رابطه با بیماری و درمان می تواند فرایند درمان، تبعیت از رژیم درمانی  و فعالیت های روزانه زندگی آنها را مختل سازد. این در حالی است که ارائه دهندگان خدمات بهداشتی کمتر به این مسئله توجه دارند. سنجش باورهای بیماران درباره بیماری و درمان از طریق ابزارهاي حساس، مناسب و معتبر می­تواند به ارتقاء کیفیت زندگی این بیماران کمک کند. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی و تبیین باورهای بیماران قلبی در رابطه با بیماری و درمان به عنوان یک مطالعه ترکیبی انجام شد.

مواد و روش : این مطالعه ترکیبی در قسمت اول به صورت پژوهشی کيفي از نوع تحليل محتوا هدايت شده است. داده ها به صورت مصاحبه فردي و نيمه ساختارمند از بیماران مبتلا به بیماری های گوناگون قلبی به دست آمد. نمونه گیــری مبتنــی بــر هــدف و بر اساس حداکثر تنوع انتخــاب شــدند. در قسمت کیفی مطالعه بعد از 20 مصاحبه اشباع اطلاعاتی حاصل شد با این حال دو مصاحبه دیگر نیز انجام شد. آناليز داده ها همزمان با جمع آوري آنها صورت گرفت.در بخش های مختلف جهت روان سنجی ابزار نمونه ها متفاوت و از بیماران و یا از متخصصان بودند. بیشترین نمونه جهت تحلیل عاملی اخذ شد که شامل۵50 نفر بیمارمبتلا به بیماری قلبی بود.

نتایج: شاخص نمونه گیری KMO در این مطالعه معادل 0/7 است. آزمون کرویت بارتلت با میزان 8/037 نیز معنی دار است (p< 0/001). بطور کلی برای پرسشنامه 6 عامل در نظر گرفته شد که 41/7 درصد واریانس را بیان میکند. پرسشنامه باورهای بیماران قلبی به بیماری و درمان 30 گزینه ای با مقیاس چهار گزینه ای لیکرت به صورت(کاملا مخالف تا کاملا موافق) و 6 زیر طبقه شامل: پیش اگهی، پیشگیری، عوامل زمينه ساز، اثر بخشي درمان، ذهنیت ها، پیش داشته ها و سبک زندگی تدوین شد.

نتيجه گيري: اين ابزار با توجه به خلاصه بودن، تعداد كم سؤالات، سادگي جملات و همچنين روايي و پايايي مناسب، قابل استفاده برای بیماران قلبی است. از انجایی که باورهای نادرست با رفتارهای مخرب و تهدید کننده سلامتی همراه است استفاده از این ابزار میتواند به منظور ارزیابی باورهای بیماران قلبی به بیماری و درمان و شناخت نیازهای اموزشی این افراد بکار رود.

کلمات کلیدی: باورها، بیماران قلبی، طراحی ابزار، روانسنجي ابزار