بررسی تأثیر همه‌گیری کووید-19 بر خدمات رسانی به مراکز زنان (فعال در برنامه‌های اچ‌آی‌وی و کاهش آسیب)»

اعظم رحمانی*، مریم جنت المکان، آرزو فلاحی، سوزان مارگریت گریل کا، زهرا امراله مجد آبادی

زمینه و هدف:  طراحی برنامه های پیشگیری از HIV وکاهش آسیب در جامعه یکی از اصولی ترین راهکارهای ارتقاء سلامت عمومی است که برای رسیدن به آن، ارائه خدماتی شامل آموزشی، بهداشتی-درمانی، معیشتی و اسکان ضروری به نظر می رسد. این خدمات در ایران در مراکزی نظیر سرپناه شبانه، مراکز کاهش اسیب و  مراکز زنان وابسته به معاونت بهداشت وزارت بهداشت انجام می شود که انتظار می رود در  همه گیری کووید-19 با مشکلات و چالش هایی مواجهه بودند لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر همه‌گیری کووید-19 بر خدمت دهی مراکز کاهش آسیب زنان انجام گردید.

روش  بررسی: در مطالعه حاضر از روش ترکیبی استفاده شد. جهت جمع آوری داده  ها از روشهای کمی و کیفی استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها بصورت مستقل انجام شد. در بخش اول مطالعه از روش مرور دامنه ای استفاده شد و در بخش دوم، مطالعه ترکیبی (کیفی (به روش تحلیل محتوای متعارف) و کمی (مقطعی) انجام شد. جامعه هدف مدیران، مددکاران و مددجویان مراکز کاهش آسیب زنان بودند که در سه شهر تهران، اهواز و کرمانشاه مستقر بودند.

یافته‌ها: در مرحله مرور دامنه ای نتایج نشان داد که  همه گیری این ویروس تمام سطوح جوامع(سطح فردی، سطح بین فردی، سطح جامعه و سیاست گذاری) را تحت الشعاع قرار داده است. نتایج این مطالعه نشان دهنده تاثیرات متفاوت پاندمی کووید بر خدمت رسانی مراکز کاهش آسیب بود. به طوری که نتایج کمی گویای این بود که از منظر مددجویان و مدیران مراکز، تعداد مراجعات، افراد تحت پوشش و مقیم، تعداد مددجویان تزریقی و غیر تزریقی،SexWorker  در زمان همه گیری کووید-19 کاهش یافته بود.  ارائه خدمات از جمله تحویل سوزن و سرنگ، کاندوم، انواع مشاوره ها و انجام تستهای تشخیصی نیز در زمان پاندمی به نسبت زمان قبل کووید کاهش یافته بود. در قسمت کیفی مطالعه از صحبت های مدیران، سه تم شامل"نیازمندی های کلان کشوری در بحران کووید"، "چالش های همزاد با کووید" و "توانمندهای بافعل شده همه جانبه" استخراج شد. تم ها از دیدگاه مددکاران شامل تقاضامندی و چالش های زمینه ای بود. تم های استخراج شده از دیدگاه مددجویان شامل ضرورتمندی چندگانه و چالش های مضاعف بود.

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر بازگو کننده تاثیرات پاندمی  کووید-19 بر روند  برنامه های پیشگیری از اچ  آی وی و خدمات مراکز کاهش آسیب زنان است. چالش ها و راهکارهای موجود در دو بخش "راهکارهای براساس ضواهد علمی" و "راهکارهای براساس مشاهدات محقق" ارائه شده است.