بررسی تاثیر مصاحبه انگیزشی بر اعتقاد دارویی، خودکارآمدی و تبعیت دارویی نوجوانان مبتلا به آسم

نویسندگان: عاطفه باریکانی، رضا نگارنده*

مقدمه: آسم یکی از بیماري هاي مزمن شایع در جهان و ایران است و تبعیت از داروهای کورتیکو استروئیدی عامل کلیدی در کنترل آن به شمار می ­رود. مصاحبه انگیزشی به عنوان یک مداخله روانشناختی بیمار محور ممکن است در ارتقای تبعیت دارویی مفید باشد. بنابراین این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مصاحبه انگیزشی بر اعتقاد دارویی، خودکارآمدی و تبعیت دارویی نوجوانان مبتلا به آسم انجام شده است.

روش کار: این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی شده است. 46 نوجوان مبتلا به آسم مراجعه کننده به مرکز طبی کودکان به صورت در دسترس و بر اساس معیار های ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تخصیص تصادفی و تشکیل بلوک های 4 تایی در گروه کنترل و مداخله قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های مشخصات دموگرافیک، تبعیت دارویی، خودکارآمدی و اعتقاد دارویی بوده است. روایی پرسشنامه ها با روش اعتبار محتوا و پایایی آن ها  با روش آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. مداخله آموزشی شامل 3 جلسه یک ساعته هفتگی بود که به روش انفرادی در مورد مباحث تبعیت دارویی، اعتقاد دارویی و خودکارآمدی برگزار شد. پرسشنامه ها به صورت خود گزارشی در دو مرحله پیش از مصاحبه انگیزشی و 40 روز پس از پایان مداخله توسط نمونه ها تکمیل گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی مانند توزیع فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی از جمله آزمون های آماری مجذور کای، آزمون دقیق فیشر، تی مستقل و تی زوجی استفاده شد. کلیه محاسبات آماری در نرم افزار SPSS نسخه 16 انجام گردید.

یافته ها:. پیش از مداخله میانگین نمرات مربوط به تبعیت دارویی، اعتقاد دارویی و خودکارآمدی در دو گروه اختلاف معناداری نداشتند (0/05<P). در حالی که پس از مصاحبه انگیزشی در گروه مداخله میانگین نمرات در تبعیت دارویی، اعتقاد دارویی و خودکارآمدی بیشتر از گروه کنترل شد (0/05P<) تفاوت میانگین نمرات پس آزمون تبعیت دارویی، اعتقاد دارویی و خودکارآمدی دو گروه با حذف اثر نمرات پیش آزمون همچنان معنا دار بود (0/05P<).   

نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که مصاحبه انگیزشی می تواند بر تبعیت دارویی، اعتقاد دارویی و خودکارآمدی موثر باشد. بنابراین این مداخله می تواند در بهبود تبعیت دارویی استفاده شود.

کلمات کلیدی: مصاحبه انگیزشی، تبعیت دارویی، اعتقاد دارویی، خودکارآمدی