بررسی ارتباط سبک زندگی با فعالیت بیماري و تبعیت دارویی بیماران مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک

نویسندگان: لیلا صیادی*، مرضیه حسن پور،طاهره قائزی، الهام فقیه زاده ،صوفیا جامی ،مهدی محمودی، محمد موسوی

زمینه: لوپوس اریتماتوز سیستمیک بیماري خود ایمنی چند سیستمی مزمن با دوره هاي عود و فروکش است. فعال شدن بیماري در این بیماران می تواند مخاطرات متعددي را به همراه داشته باشد. لذا شناخت مسائلی که می تواند وضعیت بیماري را تشدید کند حائز اهمیت است. سبک زندگی و نیز تبعیت درمانی دو مقوله اي است که همواره در بیماريهاي مزمن مورد توجه بوده است. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط سبک زندگی با فعالیت بیماري و تبعیت دارویی بیماران مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک انجام گردیده است.

روش: این مطالعه توصیفی-همبستگی و مقطعی در سال 1398-1397 در درمانگاه روماتولوژي بیمارستان شریعتی تهران انجام شده است. در این مطالعه 209 بیمار مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک به صورت در دسترس و مستمر بررسی شدند. داده ها با استفاده از فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه هاي سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت، ابزار سنجش فعالیت بیماري و تبعیت دارویی جمع آوري شد. پس از انجام روایی ، پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفاي کرونباخ محاسبه گردید. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از نرم افزار  SPSS 16و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

 نتایج: نتایج نشان داد که نمره کل سبک زندگی بیماران 15/69 ±129/5 بوده و بیماران در بعد رشد معنوي و خودشکوفایی داراي بالاترین نمره (4/07 ± 29/27) و در بعد مدیریت استرس (3/45 ± 15/94) و فعالیت جسمی (4/83 ± 12/36) کمترین نمره را داشتند. اکثریت بیماران مورد مطالعه (76/1%) در مرحله عود خفیف و متوسط بیماري قرار داشتند و 12 درصد از بیماران نیز در مرحله عود شدید بودند. 56/9% بیماران تبعیت پایین و 43/1% تبعیت متوسط داشتند. ارتباط معناداري بین سبک زندگی و فعالیت بیماري وجود داشت (p= 0/001) که این ارتباط به صورت معکوس بود به طوریکه با کاهش نمره سبک زندگی، نمره فعالیت بیماري افزایش مییابد. ارتباط معناداري بین سبک زندگی و تبعیت دارویی وجود نداشت (p= 0/592). ارتباط معناداري بین تبعیت دارویی و فعالیت بیماري وجود نداشت (p= 0/063).

بحث و نتیجه گیري: با توجه به وجود ارتباط معنادار بین سبک زندگی با فعالیت بیماري، نیاز است تا راهکارهاي ارتقاء سبک زندگی در تمامی ابعاد براي بیماران مبتلا به لوپوس به کار برده شود. همچنین با توجه به عدم تبعیت دارویی بیماران، راهکارهاي افزایش تبعیت دارویی در بیماران اتخاذ شود.

کلمات کلیدي: لوپوس اریتماتوز سیستمیک، سبک زندگی، تبعیت دارویی، فعالیت بیماري