طرح 173
تحلیل مفهوم وجدان در عملکرد اخلاقی پرستاران در ایران
کوروش جودکی*، اکرم سادات حسینی، مریم اسماعیلی، محمد علی چراغی، شهزاد پاشایی پور
زمینه و هدف: وجدان مفهومی اخلاقی است، و می‌تواند در زمینه مراقبت‌های اخلاقی از بیماران، به پرستاران کمک کند. علیرغم اینکه این مفهوم در عرصه پرستاری پرکاربرد می‌باشد ولی مفهوم آن در عملکرد اخلاقی پرستاران در ایران مشخص نسیت. بنابراین این پژوهش با هدف تحلیل مفهوم وجدان در عملکرد اخلاقی پرستاران ایرانی انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه تجزیه و تحلیل مفهوم وجدان به روش هیبرید و در سه مرحله (نظری، کار در عرصه و تحلیل نهایی) انجام شد. در مرحله نظری مقالات انگلیسی و فارسی موجود در پایگاه‌های داده تا سال 2019 ارزیابی و تجزیه و تحلیل شد. در مرحله کار در عرصه مصاحبه بر روی 8 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان‌های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت و تحلیل داده‌ها به منظور استخراج درون‌مایه‌ها انجام شد. و در مرحله نهایی از دو مرحله قبلی تحلیل کلی صورت گرفت و داده‌ها با هم ادغام یافت و یک تحلیل واحد ارائه شد.
یافته‌ها: یافته‌های مرحله نظری نشان داد که وجدان یک حس و صدای درونی است که راهنمای فرد برای اعمال درست می‌باشد. مرحله کار در عرصه سه درون مایه درک از وجدان، وجدان دستوری و انفعال در برابر وجدان از داده‌ها استخراج شد. مرحله کار در عرصه وجدان را یک نیروی خدادادی نشان داد که مبنای اخلاق است، ماهیت دستوری دارد و پرستار را ملزم به انجام فعالیت‌های اخلاق مدار می‌کند بعد از ادغام نتایج مرحله اول و دوم اینطور تحلیل می‌شود، که وجدان از بدو تولد در فرد وجود دارد در طول زندگی رشد می‌کند و ارتقا می‌یابد و منبع اخلاق حرفه‌ای و اصول اخلاقیات فردی است.
بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که وجدان یک حس و صدای درونی است که پویاست، در طول زندگی تغییر می‌کند و قابل یادگیری و ارتقا دادن است و مبنای اخلاق و اعمال درست است. بنابراین جهت رعایت بهتر و هر چه بیشتر اخلاق در حرفه پرستاری، می‌توان به وجدان به عنوان یک دارایی با ارزش رجوع کرد و با توجه به اینکه وجدان قابل یادگیری و ارتقا دادن است، می‌توان جهت کارایی هر چه بیشتر آن روش‌های آموزشی و تغییرات اصولی در محیط را به کار گرفت.
کلید واژه ها: وجدان، اخلاق، پرستاری